Αρχαία Ελληνικά
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ τοῦ Κωνσταντίνου Γανωτῆ 2ο ΜΑΘΗΜΑ
ΚΕΙΜΕΝΟ
Ἡ μηλέα φέρει μῆλα. Τὰ μῆλα συλλέγονται τὸ φθινόπωρον. Οἱ γεωργοὶ συλλέγουσι τὰ μῆλα καὶ ὀλίγα ἐσθίουσιν αὐτοί, τὰ δὲ λοιπὰ μεταφέρουσιν εἰς τὴν πόλιν, ἔνθα οἱ ἔμποροι ἀγοράζουσιν αὐτά. Καὶ ἄλλους καρποὺς παράγουσιν οἱ γεωργοί, σταφυλάς, κάρυα καὶ μάλιστα τὰς ἐλαίας, ἐξ ὧν τὸ ἔλαιον γίνεται. Ἐκ τῶν σταφυλῶν γίνεται ὁ περιπόθητος οἶνος · ὁ οἶνος πολλοῖς ἀρεστός ἐστιν καὶ ἐξ αὐτοῦ πολλοὶ τέρπονται.
ΛΕΞΕΙΣ
• φέρει μῆλα = κάνει (παράγει) μῆλα
• συλλέγουσιν = μαζεύουν (ῥῆμα συλλέγω)
• ἐσθίουσιν = τρῶνε ( ῥῆμα ἐσθίω)
• παράγουσιν = παράγουν
• κάρυα = καρύδια
• τέρπονται = εὐχαριστιοῦνται
• ἔνθα = ὅπου
• ἐξ ὧν = ἀπὸ τὰ ὁποῖα
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
1. Οἱ λέξεις : μηλέα, μῆλα, φθινόπωρον, γεωργοί, πόλιν, ἔμποροι, καρπούς, σταφυλάς, κάρυα, ἐλαίας, ἔλαιον εἶναι ὀνόματα-οὐσιαστικά.
* Οἱ ἀρχαῖοι ἔλεγαν τὶς λέξεις ὀνόματα.
2. Οἱ λέξεις : ὀλίγα, λοιπά, περιπόθητος, πολλοῖς, ἀρεστὸς εἶναι ἐπίθετα. Φανερώνουν μιὰ ἰδιότητα τῶν οὐσιαστικῶν.
3. Οἱ λέξεις : φέρει, συλλέγονται, συλλέγουσι, ἐσθίουσιν, ἀγοράζουσιν, παράγουσιν, γίνεται, ἐστιν, τέρπονται εἶναι ρήματα.
Ἀπὸ αὐτά, τὰ ῥήματα φέρει, συλλέγουσι, ἐσθίουσιν, ἀγοράζουσιν, παράγουσιν, ἐστιν, ἀνήκουν στὴν Ἐνεργητικὴ Φωνή, ἐνῶ τὰ συλλέγονται, γίνεται, τέρπονται, ἀνήκουν στὴ Μέση Φωνή.
Τέλος, τὸ ῥῆμα ἐστι(ν) = [ γ΄ πρόσωπο τοῦ ρήματος εἰμὶ = εἶμαι ] εἶναι εἰδικὸ ῥῆμα, γιατὶ τὸ Ὑποκείμενό του οὔτε κάνει οὔτε παθαίνει τίποτα καὶ ἐπειδὴ συνδέει τὸ Ὑποκείμενο μὲ τὸ κατηγορούμενο, λέγεται συνδετικὸ ῥῆμα.
* Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸ ῥῆμα γίνεται, ποὺ στὸ α΄πρόσωπο εἶναι γίνομαι.